Najgorętszym dniem w Wielkiej Brytanii w całej historii obserwacji meteorologicznych, był 25 lipca. W tym dniu, według brytyjskiego instytutu meteorologicznego Met Office, słupek rtęci na termometrze osiągnął 38,7 stopni Celsjusza. 

Rekordowa temperatura powietrza została zarejestrowana we wschodniej Anglii w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu w Cambridge. W ciągu ostatnich kilku dni wskazania te zostały poddane kontroli. 

Wskazanie zostało ostatecznie potwierdzone przez grupę specjalistów z Met Office. W rezultacie poprzedni rekord, zarejestrowany w sierpniu 2003 r., został pobity. Wówczas najwyższa temperatura w Wielkiej Brytanii wynosiła +38,5 stopni.

To nie koniec europejskich rekordów temperaturowych. Wcześniej informowano, że niedziela, 28 lipca, była najgorętszym dniem w stolicy Finlandii, Helsinkach od 175 lat. Rekord temperatury bezwzględnej jaki tam odnotowano to +31,8 stopnia Celsjusza.

Etiopia osiągnęła wielki sukces podczas inicjatywy sadzenia drzew. W poniedziałek, w ciągu 12 godzin, obywatele tego państwa zasadzili ponad 353 miliony drzew, tym samym bijąc światowy rekord.

W akcji wzięli udział zarówno urzędnicy i wolontariusze, jak i mieszkańcy Etiopii. W ciągu całego dnia zasadzono dokładnie 353 633 600 drzew. Taką liczbę podaje Ministerstwo Innowacji i Transportu. Rezultat znacząco przewyższył wszelkie oczekiwania – rząd liczył bowiem na zasadzenie 200 milionów drzew.

Poprzedni rekord został ustanowiony w 2017 roku przez Indie. Kraj o trzy razy większej powierzchni i trzynastokrotnie większej populacji zasadził w ciągu jednego dnia zaledwie 66 milionów drzew. Osiągnięcie, którego dokonała właśnie Etiopia, zostanie wpisane do Księgi Rekordów Guinnessa.

Wczorajsza akcja była częścią znacznie większej inicjatywy, którą w maju ogłosił premier Abiy Ahmed Ali. Aby walczyć ze zmianami klimatycznymi i degradacją środowiska oraz złagodzić susze, władze chcą zasadzić w sumie 4 miliardy drzew jeszcze tego lata. Według aktualnych danych, mniej niż 4% powierzchni Etiopii jest zalesione. Dla porównania, jeszcze pod koniec XIX wieku, zalesienie tego afrykańskiego państwa było na poziomie około 30%.

Arktyczny archipelag Svalbard znajduje się 1100 km od Bieguna Północnego. Mimo takiego położenia, w ostatnich latach tamtejszy klimat w znaczącym stopniu się ocieplił. Niestety ma to katastrofalne skutki dla bytujących tam zwierząt. Wyjątkowo drastyczny przykład odnotowano całkiem niedawno – około 200 martwych reniferów, które zginęły z głodu.

Od 1978 roku ekolodzy z Nowerskiego Instytutu Polarnego przeprowadzają spis liczebności reniferów na archipelagu Svalbard. Dokładny spis jest dokonywany każdego roku, jednak dopiero teraz odnotowano największy spadek liczebności tych zwierząt. Badacze znaleźli setki martwych, zagłodzonych reniferów. U tych, które jeszcze przetrwały, szczególnie u cieląt, zauważono sporą niedowagę.

Powodem głodowej śmierci reniferów mają być łagodniejsze zimy w ich środowisku naturalnym. Silniejsze opady deszczu na wyspach tworzących archipelag Svalbard wnikają w glebę tundry, czyniąc ją zmarzniętą na tyle, że jest niemożliwa do penetracji.

W rezultacie zwierzęta żywiące się roślinnością występującą w klimacie strefy arktycznej nie mogą w pełni zaspokoić swojego zapotrzebowania energetycznego. Renifery bez problemu kopią w śniegu, poszukując pożywienia. Nie są niestety przystosowane do rozłupywania lodowatej skorupy, która aktualnie pokrywa ziemię Arktyki.

Setki martwych reniferów to bardzo ponury, wręcz przerażający widok. Jest to jednak również ważne świadectwo tego, w jaki sposób zmiany klimatu wpływają na przyrodę. Naukowcy zauważyli, że niektóre stada reniferów zaczęły paść się wzdłuż linii brzegowej, żywiąc się teraz także wodorostami.

Według amerykańskiej instytucji rządowej National Oceanic and Atmospheric Administration temperatura powietrza na powierzchni Arktyki wzrasta dwukrotnie szybciej niż w pozostałej części naszej planety. Stolica i siedziba gubernatora prowincji Svalbard, Longyearbyen, jest uważana za najszybciej ocieplające się miasto na Ziemi.

Większość naukowców jest zdania, że aktualnie znajdujemy się u progu tzw. szóstej katastrofy, czyli szóstego masowego wymierania gatunków na Ziemi. Za taki stan rzeczy odpowiada wiele czynników, mi.in. kłusownictwo, wylesianie i zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego. Szczególną rolę odgrywają jednak zmiany klimatu.

W południowej Francji trwają prace nad największym na świecie tokamakiem. Międzynarodowy Eksperymentalny Reaktor Termonuklearny powstaje już od ponad 10 lat, lecz organizacja ITER ogłosiła, że jest już coraz bliżej pierwszego uruchomienia.

W prace nad reaktorem ITER zaangażowało się łącznie 35 państw świata - Australia, Chiny, Indie, Japonia, Korea Południowa, Rosja i Stany Zjednoczone oraz kraje Unii Europejskiej. Początkowo zakładano, że program badawczy pochłonie 5 miliardów euro. Najnowsze szacunki mówią, że budowa tokamaka będzie wymagała znacznie większej kwoty – ponad 20 miliardów euro. Oznacza to, że jest to drugi najdroższy na świecie program naukowy, który pod tym względem ustępuje jedynie projektowi Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Budowa reaktora fuzyjnego pozwoli określić, czy możliwa jest produkcja energii na wielką skalę z kontrolowanej fuzji jądrowej. Na bazie tego reaktora będą powstawać wydajniejsze reaktory fuzyjne nowej generacji, lecz miną jeszcze dekady, zanim to nastąpi. Zwłaszcza, że projekt ITER nie tylko stał się bardzo kosztowny, ale też uległ znacznemu opóźnieniu.

Reaktor ITER - źródło: Oak Ridge National Laboratory

Zgodnie z najnowszą prognozą, pierwszy zapłon plazmy w reaktorze nastąpi pod koniec 2025 roku. Organizacja ITER powiadomiła o pomyślnym zainstalowaniu podstawy kriostatu oraz dolnego cylindra, co pozwala rozpocząć pracę nad instalacją tokamaka. Dowiedzieliśmy się również, że projekt jest ukończony w 65%. Jednak reaktor fuzyjny rozpocznie prace z pełną mocą dopiero w 2035 roku.

Dlatego warto dodać, że nie jest to jedyne tego typu przedsięwzięcie. Poszczególne państwa prowadzą swoje własne projekty fuzji jądrowej. Korea Południowa pracuje nad reaktorem KSTAR, w Niemczech budowany jest stellarator W7-X, natomiast Chiny mają swój reaktor EAST, w którym w ostatnim czasie dokonano kilku ważnych przełomów. Kraj, który ujarzmi fuzję jądrową, otrzyma dostęp do czystej i praktycznie nieograniczonej energii.

Organizacja Global Footprint Network alarmuje, że ludzkość kolejny rok z rzędu nadużywała zasobów naturalnych Ziemi. Z najnowszego raportu wynika, że pod tym względem wypadliśmy jeszcze gorzej niż w ostatnich latach.

Tegoroczny Dzień Długu Ekologicznego, czyli dzień, w którym ludzkość zużyła zasoby naturalne, które teoretycznie powinny wystarczyć na cały rok, przypadł w poniedziałek 29 lipca. Dla porównania, w okresie od 2010 do 2018 roku, Dzień Długu Ekologicznego był ustanawiany na początku sierpnia. Biorąc pod uwagę dane, które zbierane są już od 1970 roku, można dojść do wniosku, że nadużycie surowców naturalnych Ziemi było w tym roku najwyższe w historii.

Eksperci z organizacji Global Footprint Network ustanawiają Dzień Długu Ekologicznego w zależności od zużycia zasobów, między innymi zużycia wody, wycinki lasów i połowu ryb, oraz emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Wygląda więc na to, że z roku na rok, ludzkość zużywa coraz więcej surowców naturalnych, a Ziemia nie jest w stanie wszystkiego odnowić.

Nie oznacza to jednak, że wszystkie kraje świata mają w tym równy udział. Z raportu wynika, że najwięcej surowców Ziemi zużył Katar – w tym roku, jego Dzień Długu Ekologicznego przypadł już 11 lutego. Kolejny na liście jest Luksemburg (16 lutego), Zjednoczone Emiraty Arabskie (8 marca), Kuwejt (11 marca), Stany Zjednoczone (15 marca) i Kanada (18 marca). Dzień Długu Ekologicznego dla Polski przypada 15 maja.

Eksperci ostrzegają, że wyższe zużycie zasobów naturalnych przełoży się na częstsze kataklizmy i anomalie pogodowe, a także na wymieranie gatunków. Jednak datę Dnia Długu Ekologicznego można cofnąć i to na różne sposoby, np. poprzez zalesianie, produkcję „zielonej energii” i zmianę diety. Również konflikty zbrojne mają wielki, choć wciąż bagatelizowany wpływ na środowisko.

Ciemna materia i ciemna energia należą do największych tajemnic astronomii. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) zamierza jednak rozwikłać przynajmniej część zagadek, dotyczących tych hipotetycznych kosmicznych sił, w czym pomóc ma najnowsza misja kosmiczna o nazwie Euclid.

Ciemna energia jest siłą, która według badaczy wyjaśnia ruchy odległych galaktyk. Jej istnienie jest czysto teoretyczne, ponieważ nie udało się ustalić żadnych jednoznacznych dowodów. Pewny jest jedynie fakt, że astronomowie obserwują galaktyki, które oddalają się z większą prędkością, niż można by się spodziewać. Cały wszechświat rozwija się w niezwykle szybkim tempie. Badacze nadal nie wiedzą, dlaczego tak się dzieje, więc tajemniczą oddziałującą siłę nazwano ciemną energią. Obecnie szacuje się, że 68% wszechświata składa się z ciemnej energii.

Aby lepiej zrozumieć to zjawisko, ESA konstruuje kosmiczny teleskop Euclid, którego zadaniem będzie przeprowadzenie badania miliardów odległych galaktyk, zwracając szczególną uwagę na ich ruchy. Naukowcy mają nadzieję, że dzięki zgromadzeniu znaczącej próbki galaktyk do obserwacji, będą w stanie zawęzić możliwe wyjaśnienia genezy ciemnej energii.

Misja Euclid przyjrzy się również z bliska ciemnej materii, czyli teoretycznej cząstce, która stanowi około 80% materii wszechświata i jest odpowiedzialna za ruch gwiazd. Ciemna materia jest niewidoczna, więc teleskop będzie szukał wpływu jej grawitacji na inne galaktyki.

W procesie powstawania misji Euclid, ESA otrzymuje pomoc ze strony NASA, ponieważ w budowie wykorzystane zostać muszą jedynie bardzo czułe komponenty. Inżynierowie NASA zaprojektowali i zbudowali dla teleskopu 20 sztuk sprzętu z układami czujników, pracującymi w niezwykle niskich temperaturach, sięgających nawet -136 stopni Celsjusza. Kierownik projektu, Moshe Pniel, podkreślił, jak trudne zadanie czeka zespół naukowców:

Nawet w najlepszych warunkach, zaprojektowanie i zbudowanie bardzo czułej i złożonej elektroniki, działającej niezawodnie w bardzo niskich temperaturach, jest ogromnym wyzwaniem. Posiadamy naprawdę niezwykły zespół, który wykonał to zadanie pod dużą presją czasu i międzynarodowego zainteresowania.

Obecny plan zakłada wystrzelenie misji Euclid na rakiecie Sojuz ST 2-1b z portu kosmicznego w Gujanie Francuskiej w czerwcu 2022 roku.