Zmiana klimatu to jedno z najpoważniejszych wyzwań, z jakimi mierzą się dzisiejsze gatunki zwierzęce. Szybkość, z jaką zachodzą te zmiany, znacząco utrudnia proces przystosowania się organizmów, które ewoluują w znacznie wolniejszym tempie. Szczególnie dotkliwe są to dla ptaków, których cykl życiowy, od rozrodu do przetrwania, zależy od sezonowości.

Grupa badaczy z Holenderskiego Instytutu Ekologii przeprowadziła niedawno eksperyment hodowlany genomu na populacji bogatek (Parus major) - gatunku modelowego często wykorzystywanym w badaniach naukowych. Ich celem było zrozumienie, jak zmiany klimatyczne mogą wpłynąć na przyszłość tych ptaków. Wyniki badania ukazały się na łamach czasopisma Science Advances.

Naukowcy postanowili przetestować, jak szybko gatunki mogą przystosować się do zmian klimatycznych. Przyspieszyli proces ewolucji poprzez sztuczną selekcję genetycznie wczesnych i późnych ptaków, a następnie porównali potomstwo tej populacji z dzikimi bogatkami w Parku Narodowym De Hoge Veluwe.

Wyniki eksperymentu pokazały, że ptaki, które genetycznie składały jaja najwcześniej wiosną, nie robiły tego znacznie wcześniej niż ich dzikie odpowiedniki. To sugeruje, że adaptacja genetyczna do wcześniejszych okresów składania jaj jest procesem bardzo powolnym - na tyle powolnym, że nie nadąża za tempem zmian klimatycznych.

Zmiany klimatu mogą również przynieść poważne konsekwencje środowiskowe dla ptaków. Na przykład, owadożerne ptaki śpiewające, takie jak bogatki, zależą od owadów, którymi karmią swoje pisklęta. Jednak okres lęgowy tych ptaków coraz mniej pokrywa się z okresem aktywności owadów, co prowadzi do braku dostępnych źródeł pokarmu dla młodych ptaków.

Nie jest jeszcze pewne, o ile wcześniej ptaki mogłyby zacząć składać jaja w odpowiedzi na zmiany klimatyczne. Jednak naukowcy ostrzegają, że tempo zmian klimatu jest tak duże, że może zaszkodzić zdolności ptaków do dostosowania się. W najgorszych scenariuszach klimatycznych, ptaki będą coraz bardziej w tyle.

Choć wpływ klimatu na ewolucję zwierząt jest często maskowany przez procesy zależne od gęstości, takie jak drapieżnictwo, brak pożywienia czy konkurencja, to nie zmienia faktu, że zmiany klimatu stanowią poważne zagrożenie dla dzikiej przyrody. Ptaki, podobnie jak wiele innych gatunków, stają wobec wyzwania przystosowania się do nowych warunków środowiskowych, polegając na swojej zdolności do szybkiej ewolucji, aby przetrwać i rozmnażać się.