Przyjrzyjmy się dokładniej jednemu z najbardziej fascynujących fenomenów geologicznych naszej epoki: Wschodnioafrykańskiemu Ryftowi, olbrzymiemu uskokowi, który może podzielić kontynent afrykański na pół.

Szczelina Wschodnioafrykańska to olbrzymi uskok, który ciągnie się przez tysiące kilometrów od Zatoki Adeńskiej na północy do Malawi na południu. Zaczęła się formować już około 22 milionów lat temu, ale dopiero w ostatnich latach zwróciła na siebie uwagę naukowców, kiedy w 2005 roku w pustynnej części Etiopii powstało widoczne dla oka pęknięcie. Od tego czasu pęknięcie to poszerza się o około 2 cm rocznie.

Ale co jest przyczyną tego zjawiska? Otóż Szczelina Wschodnioafrykańska jest wynikiem oddzielania się od siebie dwóch płyt tektonicznych - somalijskiej i nubijskiej. Co ciekawe, nie do końca wiadomo, jak dokładnie ten proces się odbywa. Wierzy się jednak, że ma to związek z ruchem gorącej skały z wnętrza Ziemi.

Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać, że Szczelina Wschodnioafrykańska jest tylko ciekawostką geologiczną, jej długofalowe konsekwencje mogą być znacznie większe. Geolodzy twierdzą, że jeśli proces ten będzie postępował, mogą powstać nowy ocean i nowy kontynent. W przyszłości kraje leżące wzdłuż południowo-wschodniego wybrzeża Afryki mogą znaleźć się na ogromnej wyspie, a potem w nowym oceanie.

Przyszłość Szczeliny Wschodnioafrykańskiej nie jest jednak pewna. "Albo uskok będzie się dalej poszerzał, aż do powstania basenu oceanicznego, albo może się zatrzymać", mówi prof. Ken McDonald z University of California w Santa Barbara. Przykładem takiego zjawiska może być Atlantyk, który również kiedyś powstał z uskoku, a następnie rozprzestrzenił się na dno oceanu.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat naukowcy obserwowali nowe pęknięcia, które wskazują na kontynuację procesu. W 2005 roku pojawiło się 35-kilometrowe pęknięcie w pobliżu Etiopii, a w 2018 roku, po intensywnych opadach, w Kenii powstało kolejne.

Nie jest pewne, kiedy i jak skończy się proces rozszerzania Szczeliny Wschodnioafrykańskiej, ale jest pewne, że jego skutki będą długotrwałe i spektakularne. Biorąc pod uwagę, jak dramatyczne mogą być konsekwencje tych zmian, naukowcy na całym świecie nadal intensywnie badają ten fenomen, by lepiej zrozumieć, jak Ziemia się zmienia - i jak te zmiany mogą wpływać na nas wszystkich.