W obliczu globalnych zmian klimatu, ekosystemy naszej planety stają przed coraz większymi wyzwaniami. Jednym z najbardziej dotkniętych aspektów są gatunki wędrowne, których przetrwanie i zdolność do świadczenia kluczowych usług ekosystemowych staje pod znakiem zapytania. Konwencja o Ochronie Gatunków Wędrownych Dzikich Zwierząt (CMS), traktat dotyczący bioróżnorodności ONZ, podczas otwarcia głównej konferencji ONZ dotyczącej ochrony dzikiej przyrody (CMS COP14), opublikowała pierwsze w swoim rodzaju opracowanie stanu światowych gatunków wędrownych.

Badanie to podkreśla pilną potrzebę działania w celu wsparcia wrażliwych gatunków wędrownych w dostosowaniu się do zmieniającego się klimatu. Działania takie jak utworzenie wszechstronnych i dobrze połączonych sieci obszarów chronionych oraz inne skuteczne środki ochrony obszarów są kluczowe dla wspierania ruchów gatunków w odpowiedzi na zmiany klimatu. W niektórych przypadkach konieczne będą bezpośrednie interwencje ludzkie, takie jak translokacja wrażliwych populacji gatunków.

Jednym z głównych wniosków raportu jest silne dowody na to, że globalne wzrosty temperatury wpłynęły na większość grup gatunków wędrownych, a te wpływy są głównie negatywne. Na przykład rosnące temperatury powodują zmiany w reprodukcji i przeżywalności kryla, co negatywnie wpływa na ssaki morskie i ptaki morskie, które polegają na krylu jako kluczowym źródle pożywienia. Ponadto zmiany w dostępności wody powodują utratę mokradeł i zmniejszenie przepływów rzecznych, co prawdopodobnie będzie miało szczególny wpływ na migrację ryb i ptaków wodnych.

Zmiany klimatu wywierają wpływ na gatunki wędrowne, podkreślając potrzebę współpracy krajów nad działaniami mającymi na celu ich ochronę. CMS zapewnia platformę do takiej współpracy, zajmując się gatunkami wędrownymi na całym ich zakresie. Poprzez ochronę gatunków wędrownych i ich siedlisk w ramach CMS, kraje mogą również osiągnąć rozwiązania korzystne dla obu stron i bezpośrednio przyczynić się do realizacji celów i założeń Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu oraz Porozumienia Paryskiego.

Start tego ważnego raportu poprzedza 14. spotkanie Konferencji Stron CMS, które odbywa się w Samarkandzie, Uzbekistan, od 12 do 17 lutego 2024 roku. Spotkanie to będzie jednym z najważniejszych globalnych zgromadzeń dotyczących bioróżnorodności od czasu przyjęcia Ramowej Konwencji o Bioróżnorodności Kunming-Montreal, i będzie omawiać kluczowe priorytety ochrony, w tym priorytetowe działania mające na celu zwalczanie zmian klimatu i ich wpływów na gatunki wędrowne oraz ich siedliska.

Niniejszy artykuł, korzystając z danych i wniosków zawartych w najnowszych raportach CMS i konferencji UNFCCC, rzuca światło na rosnące wyzwania, przed którymi stoją gatunki wędrowne w obliczu zmian klimatu, podkreślając jednocześnie pilną potrzebę globalnej współpracy w celu zapewnienia ich przetrwania i ochrony kluczowych usług ekosystemowych, które oferują.