1 września 1923 roku region Kanto w Japonii został uderzony przez niszczycielskie trzęsienie ziemi o sile 7,9 w skali Richtera. To wydarzenie, często pomijane w światowych narracjach historycznych, przyniosło ze sobą śmierć około 105 000 osób, z czego 90% zginęło w wyniku pożarów. Skala destrukcji była tak ogromna, że liczba ofiar śmiertelnych jest porównywalna z liczbą ofiar atomowego bombardowania Hiroszimy podczas II wojny światowej. Historia tego kataklizmu, choć mało znana poza Japonią, niesie kluczowe lekcje dla dzisiejszych specjalistów od inżynierii trzęsień ziemi, służb ratowniczych i urbanistów.

Nowy artykuł opublikowany w Bulletin of the Seismological Society of America bada znaczenie pożarów wywołanych trzęsieniem ziemi w Kanto i ich implikacje dla współczesnej sejsmologii. Badanie podkreśla, jak ważne jest rozumienie i reagowanie na zagrożenia związane z pożarami wywołanymi przez trzęsienia ziemi, szczególnie w kontekście planowania i projektowania miast.

Jednym z prekursorów tej świadomości był sejsmolog Imamura Akitsune, który już w 1905 roku przewidział możliwość pożarów spowodowanych przez trzęsienia ziemi. Jego ostrzeżenia i propozycje, jak eliminacja latarni naftowych i wprowadzenie odstępów między budynkami, były reakcją na potencjalne zagrożenia dla Tokio. Jednakże, jego rady nie zostały wówczas w pełni wzięte pod uwagę.

Wielka Katastrofa Pożarowa w Kanto stała się katalizatorem zmian w podejściu do bezpieczeństwa sejsmicznego w Japonii. Dzisiejsze miasta na całym świecie, szczególnie te zlokalizowane w regionach o wysokiej aktywności sejsmicznej i dużym skupisku drewnianych konstrukcji, jak Los Angeles, San Francisco, Seattle, Japonia czy części Nowej Zelandii, powinny uwzględniać w swoich strategiach zarządzania ryzykiem sejsmicznym środki zapobiegające pożarom i skuteczne reakcje na nie. Metody takie jak sejsmiczne zawory odcinające gaz, zastosowane w Japonii po pożarach, mogą znacząco przyczynić się do minimalizacji ryzyka pożarowego.

Zaskakującym odkryciem naukowców jest fakt, że mniej niż 5% literatury poświęconej trzęsieniu ziemi w Kanto z 1923 roku skupia się na pożarach, mimo ich ogromnych konsekwencji. Dotychczasowe badania koncentrowały się głównie na wstrząsach i upłynnieniu gleby. Tymczasem, straty spowodowane pożarami oszacowano na prawie 1,5 miliarda jenów, przekraczając cały budżet rządu Japonii na rok 1923. Autorzy artykułu proponują zmianę nazwy wydarzenia na Kantō Daikasai, czyli Wielka Katastrofa Ognia Kanto, aby lepiej odzwierciedlić jego wagę.

Wnioski z Wielkiej Katastrofy Pożarowej w Kanto są nieocenione dla współczesnego urbanizmu i planowania miast. Aby zmniejszyć ryzyko związane z trzęsieniami ziemi, konieczne jest nadanie priorytetu ognioodpornym materiałom budowlanym, tworzeniu skutecznych przerw przeciwpożarowych i wdrażaniu efektywnych systemów reagowania kryzysowego. Te działania mogą znacząco przyczynić się do ochrony życia i mienia w przypadku przyszłych kataklizmów sejsmicznych.