Grupa planetologów dokonała niedawno przełomowego odkrycia, które rzuciło nowe światło na historię Ziemi sprzed około 789 000 lat. Po latach intensywnych badań, naukowcy znaleźli przekonujące dowody wskazujące na miejsce uderzenia asteroidy, które miało miejsce w tym okresie. Ustalenie lokalizacji prawdopodobnego krateru w południowym Laosie wymagało wielu lat skrupulatnych badań, a efekty tego kosmicznego zderzenia są widoczne w różnych zakątkach świata, od Azji Południowo-Wschodniej aż po Australię.

Jednym z najbardziej fascynujących dowodów na to zdarzenie są tektyty, czarne, szkliste skały, które powstały w wyniku zderzenia asteroidy z Ziemią. Te unikalne formacje skalne, odpowiadające wiekowo czasowi uderzenia, tworzą największą znaną warstwę fragmentów pochodzących z uderzenia kosmicznego ciała. Znaleziono je w miejscach tak odległych, jak Madagaskar czy Antarktyda.

Choć w przeszłości miały miejsce inne, większe uderzenia, takie jak to, które utworzyło krater Chicxulub, dowody na nie zostały częściowo zatarte przez procesy geologiczne. W przeciwieństwie do nich, australijskie pole tektytów, które powstało w wyniku uderzenia sprzed 789 000 lat, pozostaje dobrze widoczne i wskazuje na ogrom tego zdarzenia, przypuszczalnie największego po katastrofie w Żamanszynie.

Aby tektyty mogły zostać rozproszone na tak ogromnym obszarze, uderzenie musiało spowodować powstanie znacznego krateru. Mimo wieloletnich poszukiwań, naukowcy przez długi czas nie byli w stanie zidentyfikować żadnego widocznego krateru. Sytuacja zmieniła się, gdy skupiono uwagę na płaskowyżu Bolaven w południowym Laosie.

Wyjątkowe warunki geologiczne, gęste lasy tropikalne oraz izolacja tego regionu prawdopodobnie przyczyniły się do długiego ukrywania się krateru. Profesor Kerry Sieh z Uniwersytetu Technologicznego w Nanyang, lider zespołu badawczego, podkreślił, że prace terenowe były utrudnione przez dziesięciolecia z powodu niewybuchów pozostałych po wojnach w regionie. To stworzyło dodatkowe wyzwania dla naukowców, zmuszając ich do radzenia sobie z zagrożeniami, które zazwyczaj nie występują podczas badań geologicznych.

Pierwsze kluczowe wskazówki pojawiły się już w 1983 roku, kiedy badacze odkryli warstwę żwiru pod tektytami w Wietnamie. Uważa się, że towarzysząca jej „katastrofalna nieobecność” – warstwa pyłu opadającego z nieba po uderzeniu – była bezpośrednim skutkiem tej kolizji kosmicznej. Wykorzystując te dane, Sieh i jego zespół skupili swoje badania na warstwie skalnej, znanej jako Bolaven Diamicton, która powstała, gdy starożytny piaskowiec i lawa bazaltowa zostały zmiażdżone siłą uderzenia.

Pomysł, że krater znajdował się na polu wulkanicznym Bolaven, pojawił się już wcześniej, jednak brakowało wystarczających dowodów, by przekonać wszystkich geologów. Aby przekonać sceptyków, zespół przedstawił pięć niezależnych zestawów danych, które wskazywały na tę samą lokalizację. Wspólnie tworzą one solidne podstawy do potwierdzenia tezy o obecności ukrytego krateru.

Odkrycie tego krateru w południowym Laosie nie tylko rzuca nowe światło na istotne wydarzenie w historii naszej planety, ale także podkreśla trudności, z jakimi borykają się naukowcy w odkrywaniu tajemnic ukrytych głęboko pod ziemią. Determinacja i wytrwałość zespołu badawczego w końcu umożliwiły nam lepsze zrozumienie skali i wpływu starożytnych zderzeń Ziemi z ciałami niebieskimi. To odkrycie stanowi znaczący krok naprzód w naszej wiedzy o historii Ziemi i procesach kształtujących naszą planetę.