Jak wynika z niedawnej analizy przeprowadzonej przez naukowców z Centrum Badań nad Neuromodulacją w Butler Hospital w Providence w stanie Rhode Island, kofeina, ulubiony środek pobudzający występujący w kawie i innych napojach, może negatywnie wpływać na zdolność mózgu do samonaprawy. Badanie, w którym wzięło udział 20 osób, podważa pogląd, że kofeina sprzyja plastyczności – zdolności mózgu do wzmacniania połączeń między neuronami i dostosowywania się do nowych informacji.

Kofeina znana jest ze swojej zdolności do blokowania adenozyny – substancji chemicznej w mózgu powodującej senność. Blokując adenozynę, kofeina zwiększa czujność. Jednakże adenozyna odgrywa również rolę w długotrwałym wzmocnieniu (LTP), procesie wzmacniającym połączenia między neuronami i mającym kluczowe znaczenie dla uczenia się i pamięci.

W badaniu wzięło udział 16 osób, które piły od jednego do pięciu napojów zawierających kofeinę dziennie, oraz cztery osoby, które praktycznie nie piły kofeiny. Uczestnicy zostali poddani powtarzalnej przezczaszkowej stymulacji magnetycznej (RTMS), czyli stymulacji mózgu symulującej stan gotowości do nauki. Naukowcy zmierzyli impulsy elektryczne w układzie nerwowym, aby ocenić LTP. Wyniki pokazały, że osoby, które nie piły napojów zawierających kofeinę, miały znacznie większe efekty LTP niż osoby regularnie spożywające kofeinę.

Naukowcy sugerują, że regularne spożywanie kofeiny może przeciwdziałać skutkom LTP w mózgu, prowadząc do obniżenia poziomu plastyczności. Należy jednak pamiętać, że jest to tylko hipoteza i potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić tę zależność.

To badanie pilotażowe obejmowało małą próbę (tylko 20 uczestników) i było duże nastawienie do osób używających kofeiny. W badaniu wykorzystano także dane dotyczące dawek kofeiny przyjmowanych samodzielnie, które mogą nie odzwierciedlać dokładnie rzeczywistego wpływu różnych dawek kofeiny na LTP. Naukowcy planują przeprowadzić przyszłe badania na większej próbie i dokładniej kontrolować spożycie kofeiny, aby lepiej zrozumieć jej wpływ na plastyczność.

Skutki zdrowotne kofeiny są wieloaspektowe, a wcześniejsze badania wykazały zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki. Sugeruje się, że kofeina chroni przed demencją, ale wiąże się ją również ze zwiększonym ryzykiem cukrzycy. Naukowcy podkreślają potrzebę lepszego zrozumienia wpływu kofeiny na mechanizmy uczenia się i pamięci, a także jej potencjalnego wpływu na kliniczne skutki przezczaszkowej stymulacji magnetycznej.

Niedawna analiza sugeruje, że przewlekłe używanie kofeiny może ograniczać zdolność mózgu do adaptacji i uczenia się. Jednak potrzebne są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć związek między kofeiną a plastycznością. Zdaniem naukowców „aby rzucić światło na ten intrygujący temat, konieczna jest bardziej precyzyjna ocena biodostępności w ośrodkowym układzie nerwowym i korelacji z reakcjami plastycznymi”.