Niezrównoważona dieta doprowadziła do 14,1 miliona przypadków cukrzycy typu 2 w 2018 roku, co stanowi 70,3 procent wszystkich nowych przypadków na całym świecie. Największy wpływ na to miało nadmierna konsumpcja rafinowanego ryżu, pszenicy i przetworów mięsnych, a także niedostateczne spożycie produktów pełnoziarnistych. Do takiego wniosku doszli amerykańscy naukowcy, którzy przeanalizowali, jak narażenie na 11 czynników dietetycznych wpływa na rozwój cukrzycy typu 2 (DM2) w 184 krajach.

Wiadomo, że kilka czynników dietetycznych prowadzi do rozwoju T2DM, bezpośrednio (na przykład poprzez zmiany poziomu glukozy we krwi) lub pośrednio poprzez przyrost masy ciała. Jednak pozostaje niejasne, w jakim stopniu niektóre cechy diety wpływają na częstość występowania T2DM na całym świecie.

Dariush Mozaffarian z Tufts University przeanalizował, w jaki sposób 11 czynników dietetycznych wpływa na bezwzględne i względne obciążenie nowymi przypadkami T2DM u dorosłych na całym świecie, w tym z podziałem na wiek, płeć, wykształcenie, lokalizację i pochodzenie etniczne. Naukowiec, aby to zrobić, porównał dane dotyczące spożycia z Globalnej Bazy Danych Diety (GDD), danych demograficznych Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz kilku głównych baz danych dotyczących cukrzycy i otyłości.

Naukowcy zbadali, w jaki sposób spożycie owoców, warzyw nieskrobiowych, orzechów i nasion, produktów pełnoziarnistych, jogurtu, ziemniaków, rafinowanego ryżu i pszenicy, przetworzonego i nieprzetworzonego czerwonego mięsa, prostych węglowodanów i soków owocowych wpływa na rozwój T2D. Średnio ludzie w 184 krajach spożywali dziennie za mało owoców (87,9 g w porównaniu z optymalnymi 300,0 g), warzyw nieskrobiowych (209,8 g w porównaniu z 300,0 g), orzechów i nasion (8,6 g w porównaniu z 20,3 g), pełne ziarna (50,1 gramów vs. 90,0 gramów) i jogurt (21,2 gramów vs. 87,1 gramów). W tym samym czasie jedli więcej ziemniaków (47,8 g vs 0,0 g dziennie), rafinowanego ryżu i pszenicy (302,9 g vs 0,0 g), przetworzonego mięsa (16,8 g vs 0,0 g), nieprzetworzonego czerwonego mięsa (56,5 g). vs. 14,3 g), węglowodanów prostych (95,6 g vs. 0,0 g) oraz soków owocowych (15,1 g vs. 0,0 g).

W 2018 roku odnotowano łącznie 20,1 miliona nowych przypadków T2DM wśród dorosłych na całym świecie. Spośród nich 14,1 miliona nowych przypadków T2DM, czyli 70,3 procent, było spowodowanych nieoptymalnym spożyciem 11 czynników dietetycznych, przy czym nadmierne spożycie rafinowanego ryżu i pszenicy, przetworzonego i nieprzetworzonego czerwonego mięsa, soi, ziemniaków i soków owocowych najbardziej przyczyniło się do nowych przypadków (60,8 proc.) niż niedostateczne spożycie pięciu ochronnych czynników dietetycznych (39,2 proc.). Spośród 11 czynników nadmierne spożycie rafinowanego ryżu, pszenicy i przetworzonego mięsa najbardziej zwiększyło obciążenie T2DM, wraz z niewystarczającym spożyciem pełnych ziaren.

Największa bezwzględna liczba nowych przypadków T2DM występuje w południowo - wschodniej Azji Południowej (5,8 miliona). Za nią plasuje się Ameryka Łacińska i Karaiby. Mężczyźni najbardziej cierpieli z powodu niedożywienia i dalszego rozwoju cukrzycy typu 2. Względna częstość występowania była wyższa wśród młodych ludzi, a mieszkańcy miast częściej chorowali na DM2 niż mieszkańcy wsi. Ponadto czynniki dietetyczne miały silniejszy wpływ na rozwój T2DM u osób z wyższym wykształceniem. Warto zauważyć, że w Europie Środkowej i Wschodniej oraz Azji Środkowej obciążenie chorobami było wyższe w populacjach wiejskich i tych o niskim poziomie wykształcenia.

W porównaniu z rokiem 1990 globalna częstość występowania cukrzycy typu 2 związanej z dietą wzrosła w 2018 r. o 2,6 bezwzględnego punktu procentowego (czyli o 8,6 miliona przypadków więcej), przy czym trendy różnią się w zależności od regionu świata i czynników żywieniowych.

W tym badaniu naukowcy po raz pierwszy określają ilościowo, w jaki sposób czynniki dietetyczne wpływają na globalną częstość występowania cukrzycy typu 2. Ta wiedza pomoże opracować programy i polityki mające na celu zmniejszenie rosnącego obciążenia cukrzycą poprzez interwencje zapobiegawcze.

Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Nature Medicine.