Odkrycie nowego gatunku ćmy - Mirlatia arcuata to niewątpliwie jedno z najbardziej znaczących wydarzeń w dziedzinie lepidopterologii ostatnich dekad. Ćma ta, opisana w listopadzie 2023 roku, została oficjalnie uznana za nowy rodzaj i gatunek w rodzinie Geometridae, znanej również jako ćmy miernikowcowate​​​​​​.

Historia Mirlatia arcuata rozpoczęła się w latach 80. XX wieku, kiedy to austriacki entomolog-amator, Robert Hentscholek, zebrał trzy okazy tego gatunku w południowej Dalmacji w Chorwacji. Okazy te jednak nigdy nie zostały zidentyfikowane i albo weszły do ​​kolekcji Hentscholka, albo zostały przekazane kolegom bez należytego uznania.

Kilkadziesiąt lat później kolekcja trafiła w ręce Tony’ego Mayra, innego badacza-amatora, który od razu dostrzegł wyjątkowość ćmy, której nie dało się przypisać do żadnego znanego rodzaju​​​​​​.

Kontakt z Hentscholkiem ujawnił, że dwa okazy tego samego gatunku (samiec i samica) zostały podarowane innemu kolekcjonerowi, który zmarł. Samica została odnaleziona w 2015 roku w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu, a samiec został podarowany przez Tony'ego Mayra do muzeów kraju związkowego Tyrol​​​​.

W 2022 roku utworzono zespół badawczy, który miał rozwikłać tajemnicę otaczającą tego tajemniczego motyla. Wreszcie w listopadzie 2023 roku został oficjalnie opisany jako nowy rodzaj i gatunek i nazwany Mirlatia arcuata. Nazwa Mirlatia pochodzi od dwóch łacińskich słów, które oznaczają „przynoszący niespodziankę”, co odzwierciedla nieoczekiwany i zaskakujący charakter tego odkrycia​​​​​​.

Odkrycie Mirlatia arcuata w południowej Chorwacji może wydawać się mało prawdopodobne, biorąc pod uwagę, że region ten został dobrze zbadany. Jednak badacz Peter Humer z Tyrolskich Muzeów Państwowych uważa, że ​​podczas marcowej migracji ćmy przeprowadzono na tym obszarze zaskakująco niewiele badań. Sugeruje, że Mirlatia arcuata jest gatunkiem przystosowanym do zimna i aktywnym w zimie, którego należy szukać w środku zimy​​​​​​.

Odrzucając hipotezę importu z innych kontynentów, autorzy badania podają kilka powodów. Axel Hausmann z Państwowych Zbiorów Zoologicznych w Monachium badał ćmy z zimnych regionów półkuli północnej i południowej i nie znalazł żadnego podobnego gatunku.